18 Kasım 2009 Çarşamba

Maç Raporu Okuma: Bölüm II


Önceki yazımda yukarıdaki şekli vermiş ve daha sonra şekil üzerinden yazmaya devam edeceğimi belirtmiştim. Bu yazıda maç raporunun okunması konusuna çizdiğimiz şekil üzerinden bir ön giriş yapalım.
Oyuncunun sete başladığı pozisyon:

Voleybolda oyuncular servis her el değiştirdiğinde saat yönünde ilerleyerek sırayla pozisyon değiştirirler. Bu olaya ralli denir. Servis atan oyuncu 1 numaradır. Onun hemen önündeki 2, onun yanındaki 3 diye gider bu böyle. İşte yukarıdaki o rakamlar X oyuncunun hangi pozisyonda sete başladığını gösterir. Hemen şekille destekleyelim mevzuyu:

Yukarıdaki şekilde tek pasörle oynanan normal bir sistemde pasör servis atarken oyuncuların sahadaki dizilimini görüyoruz. Çok rahatça anlaşılabileceği gibi pasör çaprazına bu ismin verilmesinin nedeni oyunda sürekli pasörün çaprazında kalacak şekilde pozisyon almasıdır. Smaçörlerden geri bölgede olan ve servis karşılayana sol smaçör, filenin önünde pozisyon alanaysa sağ smaçör denir. Orta oyunculardan ön alandaki, her iki köşeye rahatça yetişip ikili blok desteği sağlayabileceği bir pozisyonda bekler. Ortalar geri bölgedeyken aktif olarak oyunda kalmazlar ve servisleri kırıldığında liberoyla değişirler. Bunun nedenini aşağıda açıklayacağım.

Şimdi maç raporundaki diğer hanelere sırayla bakalım.

Servis karşılama:

Servis karşılama, adı üstünde rakibin servisini karşılama olayına denir. Kısaca manşet alma diyebileceğimiz bu mevzu voleybolun en temel taşlarından biridir ve her şey burada başlar zira servisi karşılayan oyuncunun amacı topu pasöre aktarıp oyunu kurmasını sağlamaktır. Bildiğimiz gibi voleybolda 3 pas kuralı nedeniyle ikinci pasın mutlaka pasörün eline değmesi gerekiyor ki o takım oyunu kurabilsin. Yani servis karşılarken tek amaç topu pasörle en iyi şekilde buluşturabilmektir. Servis karşılayan bir oyuncunun bu servisi karşılamasının voleybol teminolojisinde 4 farklı karşılığı vardır. Bu karşılıklar manşet kalitesine (atılan pasın yüksekliği, pasörle buluştuğu nokta gibi) göre belirlenir.

1. Mükemmel servis karşılama: Mükemmel servis karşılamada oyuncunun pasöre aktardığı top onun oyunu en iyi şekilde ve rahatça kurabileceğini gösterir. Pasör kendisine gelen pası almak için asıl bölgesini yani 3 metre çizgisiyle file arasındaki bölgeyi terk etmez ve buradan istediği smaçöre (buradaki smaçör ifadesi orta oyuncular da dahil o an hücum edebilecek oyuncuları niteler) pas atabilir ve planlanan atak kombinasyonlarını rahatça uygulayabilir.

2. Olumlu karşılama: Olumlu karşılamadaysa top yine pasörü bulur ve pasör topla 3 metre çizgisi içerisinde buluşur ancak pasın kalitesi, pasörle buluştuğu nokta gibi faktörler pasörün oyunu en iyi şekilde kurabileceği nitelikte değildir. Pasör yine birden fazla atak kombinasyonu kurabilir ama tüm atak kombinasyonlarını uygulayamaz. Tabi pasörün kalitesi de buradaki etkili bir faktör ama genelde bu tarz paslarda top köşe oyunculara gider ki karşı taraf da bunu bildiği için bloklar efektif bir şekilde kullanılabilir.

3. Olumsuz karşılama: Bu yukarıdaki istatistik tablosunda yok ama FIVB turnuvalarında ve diğer üst düzey liglerde bunun da istatistiği yayınlanır. Olumsuz manşette kısaca top oyunda kalır fakat pasör bu topları alabilmek için 3 metre çizgisinin yani pasör alanının dışına çıkmak zorunda kalır ve topu aldığında da pas verebileceği noktalar çok sınırlıdır. Bu tarz manşetleri iyi pasa çevirebilmek genelde pasörün kalitesiyle doğru orantılıdır.

4. Hatalı karşılama: İsminden de anlaşılacağı üzere manşeti alan oyuncunun hata yaparak rakibe sayı verdiği karşılama türüdür.

Burada hemen bir açıklama yapayım. Standart dedik ancak bu standartlar antrenöre göre değişebilir. X antrenör için olumlu kategorisinde olan manşet Y antrenöre göre mükemmel kabul edilebilir. Veya tam tersi. Bu tamamen koçun kafasındaki sisteme ve voleybol anlayışına bağlıdır. Bu nedenle kulüp scoutlarının tuttuğu istatistiklerde salt buradaki yüzde ve rakamları baz alıp iki takımı karşılaştırmak yanıltıcı olabilir. Takımlar arası karşılaştırma yaparken buna dikkat etmek ve yorum yaparken üstün körü gitmemek lazım. Oradaki rakamlarda gayet iyi manşet karşılıyormuş gibi görünen bir oyuncuyu canlı izlediğinizde bu ne biçim manşet alıyor arkadaş diyebilirsiniz.

Voleybolda servis karşılama işini libero ve smaçörler yaparlar. Orta oyuncular manşet konusunda zayıf olduklarından arka alana geçtiklerinde servislerini atar ve ralli tamamlanınca (yani servisleri kırılınca) liberoyla değişirler. Tabi Küba gibi ülkelerde oyuncular voleybola başladıklarından itibaren pozisyonları ne olursa olsun oyunun her yönünü oynayabilecek donanımda yetiştirildikleri için servis de karşılayabilirler. Bu yüzden bu ekollerde ortalar kolay kolay liberoyla değişmez. Ülkemizde de libero mevzusu çıkmadan önce yetişmiş ortalar (misal Çiğdem Rasna gibi) servis karşılayabilirler ama bunların sayısı epey azaldı haliyle.

Bugünlük bu kadar...

Hiç yorum yok: